Đã bao giờ bạn tự hỏi làm sao để mình viết tốt hơn? Liệu có cách luyện tập nào giống như nhau với mỗi người khi chúng ta mang những mã gene và có background hoàn toàn khác nhau?
Tất nhiên là vẫn có những bài tập ai cũng có thể áp dụng. Nhưng nếu biết được mình mạnh ở đâu và làm thế nào để phát huy được điểm mạnh đó thông qua viết thì sẽ hiệu quả hơn rất nhiều.
Bài viết này là một trong những kiến thức quan trọng mình đã tổng hợp được sau gần 20 năm viết lách và kèm cặp viết lách cho hơn 2000 học viên, có thể chưa phải là tuyệt đối nhưng có lẽ cũng có những định hướng có ích cho các bạn.
Nếu thực sự muốn cải thiện việc viết lách và theo đuổi nghiệp viết chuyên nghiệp hoặc tạo ra ảnh hưởng nhờ viết lách, bạn có thể tham khảo và đăng kí khoá coaching 1:1 của mình.
Giờ bắt tay vào phân loại điểm mạnh và cách thức cải thiện việc viết nhé:
Nếu bạn mạnh về Ý tưởng
Những người có tài năng này thường bị cuốn hút bởi các ý tưởng. Họ luôn tìm kiếm mối liên hệ giữa các chủ đề khác nhau để đưa ra những cách nhìn mới về thế giới.
Một số gợi ý để bạn phát triển điểm mạnh này:
Tìm kiếm sự nghiệp bạn được trả tiền cho các ý tưởng của mình. Dành thời gian để đọc nhiều hơn
Dành thời gian để tìm ra ý tưởng tốt nhất của bạn đến từ đâu
Cách thực hiện:
Viết blog hoặc sách – đó là cách bạn sẽ được trả tiền cho những ý tưởng của mình. Cam kết đọc ít nhất 1 cuốn sách 1 tuần
Bắt đầu tập luyện hàng ngày bằng cách mỗi ngày viết ra 10 ý tưởng và củng cố cho danh sách ý tưởng của mình
Nếu bạn mạnh về Chiến lược
Những người có khả năng chiến lược luôn nghĩ và dự đoán bước đi tiếp theo của mình. Họ luôn tự hỏi “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?” và họ tìm kiếm một lộ trình với những hành động tốt nhất. Nếu chiến lược họ chọn không hiệu quả, họ có thể bỏ qua và thử những chiến thuật khác.
Một số gợi ý để bạn phát triển điểm mạnh này:
Dành thời gian sâu sắc và chất lượng để nghĩ về mục tiêu tương lai của bạn
Sẵn sàng tham khảo ý kiến của mọi người về các vấn đề và tin tưởng vào trực giác của bạn
Cách thực hiện:
Đặt ra những mục tiêu rõ ràng cho bản thân, đồng thời liên tục điều chỉnh và hoàn thiện tầm nhìn của mình. Có thể có những thử nghiệm để thử các phương pháp làm việc mới
Mọi người sẽ thích hỏi bạn hoặc tâm sự với bạn vì vậy hãy đảm bảo là bạn có thể mang tới cho họ những lời khuyên tốt nhất khi được hỏ
Hãy khuyến khích người khác hỏi bạn, những người xung quanh thân thiết bạn
Luôn di chuyển, luôn cập nhật để thay đổi khi có thể
Nếu bạn mạnh về sự hiểu biết sâu sắc
Nếu bạn thuộc nhóm này, bạn sẽ rất thích suy nghĩ, tư duy và cập nhật các kiến thức mới liên tục. Nhưng bạn có thể sẽ thuộc nhóm hướng nội, kể cả dù bề ngoài có vẻ như bạn là một người hướng ngoại. Bạn thích tận hưởng thời gian ở một mình với các suy tư và phân tích riêng.
Một số gợi ý để bạn phát triển điểm mạnh này:
Đọc sách triết học và tâm lý học
Dành thời gian để viết, nhất là về các khái niệm và cách nhìn thế giới một cách độc đáo
Các thực hiện:
Lên danh sách và tìm đọc các cuốn sách về tâm lý học
Phát triển các thói quen viết lành mạnh, chịu khó chia sẻ nhiều hơn và đừng ngại thể hiện quan điểm hay chia sẻ các bài viết cho người khác. Vượt qua vùng an toàn của bản thân là điều rất quan trọng và thể hiện sự “chuyên nghiệp” nếu bạn muốn theo đuổi sự nghiệp viết lách
Nếu bạn mạnh về tiếp thu tri thức
Bạn sẽ luôn thèm khát thông tin. Bạn sẽ thích thu thập dữ kiện, trích dẫn, sách, bất cứ thứ gì có thể lưu trữ trong kho kiến thức của mình.
Một số gợi ý để bạn phát triển điểm mạnh này:
Tìm cách sử dụng kiến thức của mình để mang lại lợi ích cho người khác, định vị bản thân mình như một chuyên gia
Cố gắng cải thiện vốn từ vựng của mình
Cách thực hiện:
Sử dụng dữ kiện và trích dẫn mà bạn thu thập được vào sách và bài viết của mình với mục tiêu mang lại lợi ích cho người đọc
Không tự gọi mình là chuyên gia nhưng xây dựng “quyền lực” của bạn bằng cách liên tục học hỏi, triển khai và chia sẻ ý tưởng
Ghi chép và ứng dụng các từ vựng hoặc các định nghĩa mới
Nếu bạn mạnh về việc thay đổi
Bạn sẽ thích làm việc trong các điều kiện linh hoạt và có thể bị “sa lầy” khi phải làm việc trong khuôn khổ. Bạn có thể là người viết rất tốt khi viết thể loại tự do, khi viết tản mạn hoặc viết truyện theo ý thích của bạn nhưng khi phải viết theo yêu cầu của người khác, phải đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc hay tiêu chí thì bạn khá loay hoay và thường gặp khó khăn hoặc cảm thấy không thể viết nổi.
Một số gợi ý để bạn phát triển điểm mạnh này:
Tìm kiếm những môi trường làm việc phù hợp
Tránh những việc đòi hỏi khuôn mẫu hoặc quá nguyên tắc
Biến các nhiệm vụ thông thường thành một trò chơi để tăng tính thú vị
Bạn nên duy trì việc viết tự do theo ý thích để cân bằng với việc viết theo nguyên tắc hoặc viết cho khách hàng (thậm chí bạn chấp nhận viết cho khách hàng để có tiền “nuôi” dự án viết của riêng mình, điều đó cũng giúp bạn có động lực hơn)
Cách thực hiện:
Nghĩ ra những chủ đề mới để viết và cải tiến cách tiếp cận của mình tuỳ theo độc giả
Giữ khoảng thời gian nhất định mỗi ngày để viết, nhưng số lượng từ có thể khác nhau từ 500 đến 5000 chữ
Đặt mục tiêu ngắn hạn, chia nhỏ những việc cần làm thành mục tiêu tháng và tuần
Tự thưởng bản thân khi hoàn thành các công việc tẻ nhạt
Ngoài ra, mình nghĩ rằng một cây viết tốt sẽ cần 5 điểm sau đây để liên tục cải thiện và tiến tới hoàn thiện hơn trong viết.
Khả năng ngồi yên trong một thời gian dài
Không phải ai cũng làm được điều này. Một số người luôn khó chịu bồn chồn sau một vài phút trong khi một cây viết thì cần ngồi yên thậm chí vài giờ đồng hồ để hoàn thành công việc của mình.
Sự tò mò
Mỗi người mình gặp đều biết điều gì đó mà mình không biết – mình luôn có thể học được gì đó mới nếu mình đặt ra những câu hỏi phù hợp. Với người viết mà nói, những gì chúng ta thực sự cần là một chút tò mò dù bạn viết cho mình hay cho khách hàng. Nếu bạn tò mò và bắt tay vào tìm hiểu các khía cạnh khác nhau về một ngành, về con người, câu chuyện hoặc một phương pháp mới – bạn sẽ có thể viết về nó thú vị hơn.
Cam kết học tập suốt đời
Mình sở hữu nhiều bằng cấp khác nhau nhưng thực sự chưa bao giờ nghĩ mình đã học đủ. Luôn có những thứ mới mình đọc được mỗi ngày trong quá trình nghiên cứu. Càng học lại càng phải viết nhiều hơn. Càng viết nhiều hơn thì lại càng phải đọc và học nhiều. Đó là hành trình suốt đời. Và bạn biết người học tập suốt đời sở hữu điều gì không? Sự tò mò.
Yêu thích việc đọc
Sự tò mò sẽ kích thích chúng ta tìm tòi, bằng cách đọc, xem hoặc nghe… nhưng phổ biến và hữu ích nhất có lẽ là đọc. Tất nhiên sẽ có nhiều động lực khác nhau để chúng ta đọc. Nhưng có một điều rất quan trọng đó là đọc chắc chắn sẽ nâng cao khả năng viết. Trong hồi ký của Stephen King, mình nhớ ông đã từng viết đại loại là: Nếu bạn muốn trở thành một nhà văn, bạn phải làm được 2 điều: đọc nhiều và viết nhiều. Không có cách nào khác ngoài 2 điều này mà tôi biết trong quãng thời gian làm nghề của mình. Cũng không có con đường nào tắt cả. Đọc chính là cách để những cây viết như chúng ta sáng tạo.
Sự kiên trì
Đừng bao giờ bỏ cuộc. Mình vẫn thường nói với các học viên của mình rằng, mình không có gì đặc biệt cả, không có tài năng thiên bẩm, cũng không thông minh xuất chúng và cũng không phải một người liên tục có những ý tưởng sáng tạo. Mình chỉ có sự kiên nhẫn và không bỏ cuộc. Mình gắn bó với những mục tiêu đã đề ra và kiên trì. Mình luôn cố gắng cải thiện và học hỏi từ những sai lầm, rèn giũa tư duy tích cực hơn, khéo léo hơn.
Mình tin rằng một cây viết thành công nhất không nhất thiết phải là những người có tài năng thiên bẩm lớn nhất, mà là những người kiên trì nhất.
—
Giờ hãy nhìn lại, bạn có thế mạnh nào và cần cải thiện gì? Kế hoạch luyện tập của bạn ra sao? Hãy ghi ra một quyển sổ những cách thức và mục tiêu của riêng mình. Hãy kỷ luật với chính bản thân, hãy chăm chỉ, cầu thị và kiên nhẫn.
